Aktivlər nədir və necə idarə edilir?
Aktivlər, yaxud varlıqlar, bir şirkətin, bankın, dövlətin və ya şəxsin malik olduğu vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi vahid maddi ya da qeyri-maddi varlıqlardır. Aktivlər bir şirketin balansında göstertilir ve onun öhdliklerine beraer olmalıdır. Aktivlere sahib olmaq ve onları idare etmek bir şirketin ya da şexsin gelir elde etmesine ve menfeet maksimallashdırmasına yardımçı olur. Bu meqalede aktivlerin nedir, neçe novleri var, neçe idare edilir ve neçe qiymetlendirilir suallarına cavab tapacaqsınız.
Aktivlerein tefleri ve novleri
Aktivler nedir?
Aktivler bir mühasibat terminidi ve genish menada müessisenin sahib olduğu butun madi varlıqları ehathe edir. Müessisenin aktivlerinin cemi "balance sheet" senedinde onun öhdliklerinin cemine beraer olmalıdır. Aktivler bir şirketin ya da şexsin malikanesi, pul vesaitleri, qiymetli kagızları, patentleri ve diger bu kimi diger butun madi ve qeyri-madi mulkiyyet obyektlerine deyilir.
aktivlər
Aktivlerin xarakterine gore bolunmesi
Aktivler xarakterine gore iki boyuk qrupa bolunur: madi aktivler ve qeyri-m adi aktivler
Madi aktivler, fiziki olaraq mövcud olan ve gözle görüle bilen varlıqlardır. Məsələn, bir şirkətin tikililəri, avadanlıqları, anbarları, nəqliyyat vasitələri, ehtiyat malları və s. madi aktivlərə daxildir. Madi aktivlər bir şirkətin fəaliyyətinin davam etdirilməsi üçün vacibdir və onların dəyəri balansda göstərilir. Madi aktivlərin qiyməti amortizasiya ilə azalır və onlar zamanla köhnəlir və ya zibil olur.
Qeyri-madi aktivler
Qeyri-madi aktivler, fiziki olaraq mövcud olmayan və gözle görülməyən varlıqlardır. Məsələn, bir şirkətin markası, patentləri, müştərilərinin sadakati, işçilərinin bacarıqları, rütbəsi və s. qeyri-madi aktivlere daxildir. Qeyri-madi aktivler bir şirketin rekabet gücünü artırır ve onun gelir potensialını yükseltir. Qeyri-madi aktivlerin qiymeti balansda göstertilmez ve onlar zamanla amortizasiya olunmaz ve ya zibil olmaz.
Aktivlerin müddetine gore bolunmesi
Aktivler müddetine gore iki boyuk qrupa bolunur: daimi aktivler ve qısa müddetli aktivler.
Daimi aktivler, bir ildan uzun müddet ərzində fayda vermeye davam eden varlıqlardır. Daimi aktivlerin xarakterine gore madi ve qeyri-madi olaraq ikiye ayrılır. Madi daimi aktivler tikililer, avadanlıqlar, torpaq ve s. kimi fiziki varlıqlardır. Qeyri-madi daimi aktivler marka, patent, rütbeler ve s. kimi fiziki olmayan varlıqlardır.
aktivlər nədir
aktivlərin idarə edilməsi
aktivlərin qiymətləndirilməsi
aktivlərin paylanması
aktivlərin bölünməsi
aktivlərin mühasibatı
aktivlərin təsnifatı
aktivlərin balansa toplanması
aktivlərin amortizasiyası
aktivlərin dövriyyəsi
aktivlərin dövriyyə sürəti
aktivlərin maliyyə analizi
aktivlərin maliyyə auditinin keçirilməsi
aktivlərin maliyyə planlaşdırılması
aktivlərin maliyyə nəzarəti
aktivlərin maliyyə riskləri
aktivlərin maliyyə effektivliyi
aktivlərin maliyyə nisbətləri
aktivlərin maliyyə göstəriciləri
aktivlərin maliyyə hesabatları
aktivlər və passivlər arasındakı farklar
aktivlər və passivlər arasındakı Əlaqalar
aktivlər və passivlər arasındakı balansın tamin edilməsi
aktivlər və passivlər arasındakı uyğunluq prinsipi
aktivlër vë passivler arasindaki uygunluq analizi
cari aktivlërlër nëdir vë necë hesablanir
cari aktivlerin idare edilmesi ve optimallaşdırılması
cari aktivlerin qiymetlenmesi ve amortizasiyası
cari aktivlerin paylanması ve bölünmesi
cari aktivlerin dövriyyesi ve dövriyye sürëti
qeyri-maddi aktivler nëdir vë necë hesablanir
qeyri-maddi aktivlerin idare edilmesi ve optimallaşdırılması
qeyri-maddi aktivlerin qiymetlenmesi ve amortizasiyası
qeyri-maddi aktivlerin paylanması ve bölünmesi
qeyri-maddi aktivlerin dövriyyesi ve dövriyye sürëti
maddi activler nëdir vë necë hesablanir
maddi activlerin idare edilmesi ve optimallaşdırılması
maddi activlerin qiymetlenmesi ve amortizasiyası
maddi activlerin paylanması ve bölünmesi
maddi activlerin dövriyyesi ve dövriyye sürëti
Qısa müddetli aktivler, bir ildan qısa müddet erezinde fayda vermeye davam eden varlıqlardır. Qısa müddetli aktivlerin xarakterine gore maliyye ve qeyri-maliyye olaraq ikiye ayrılır. Maliyye qısa müddetli aktivler pul vesaitleri, bank hesabları, qiymetli kagızlar ve s. kimi maliyye varlıqlardır. Qeyri-maliyye qısa müddetli aktivler ehtiyat malları, debitor borcları, ödenilmemiş hesablar ve s. kimi maliyye olmayan varlıqlardır.
Aktivlerin idare edilmesinin meqsedleri ve usullari
Aktivlerin idare edilmesinin maliyye menfeetleri
Aktivlerin idare edilmesi bir şirketin ya da şexsin maliyye menfeetini maksimallashdırmaq üçün vacibdir. Aktivlerin idare edilmesi ile elde edilen menfeetleri üç boyuk qrupa bolmek olar: aktiv geliri, aktiv deyeri ve aktiv riski.
Aktiv geliri, aktivlere sahib olmaqdan veyahut onları istifade etmekden elde edilen gelirdir. Aktiv geliri hem maddi hem de qeyri-maddi formada ola biler. Mesele Məsələn, bir şirkət avadanlıqlarını istifadə edərək məhsullar istehsal edir və onları sataraq aktiv geliri əldə edir. Ya da bir şirkət patentlərini lisenziya verərək qeyri-madi aktiv geliri əldə edir.
Aktiv dəyəri, aktivlere sahib olmaqdan veyahut onları satmaqdan elde edilen dəyərdir. Aktiv dəyəri hem maddi hem de qeyri-maddi formada ola bilər. Məsələn, bir şirket tikililərini sataraq madi aktiv dəyəri əldə edir. Ya da bir şirket markasını diger bir şirkete devrederek qeyri-madi aktiv dəyəri əldə edir.
Aktiv riski, aktivlere sahib olmaqdan veyahut onları istifade etmekden yaranan potensial itkilerdir. Aktiv riski hem maddi hem de qeyri-maddi formada ola bilir. Mesele, bir şirket avadanlıqlarının zedelenmesi ya da qeydiyyatdan çıxarılması riski ile üzlüşür. Ya da bir şirket patentlerein ihlal edilmesi ya da müddetinin bitmesi riski ile üzlüşür.
Aktivlerin paylanması strategiyası
Aktivlerin paylanması strategiyası, bir şirketin ya da şexsin aktivlerini müxtelif kateqoriyalara bölerek onların gelir ve risk potensialını optimize etmek üçün izlediyi planıdır. Aktivlerin paylanması strategiyası aktivlerin xarakterine ve müddetine gore farklılaşa bilir. Mesele, bir şirket madi daimi aktivlerini azaltmaq ve qeyri-madi daimi aktivlerini artırmaq strategiyasını izleye bilir. Ya da bir şexs maliyye qısa müddetli aktivlerini azaltmaq ve qeyri-maliyye qısa müddetli aktivlerini artırmaq strategiyasını izleye bilir.
Aktivlerin qiymetlendirilmesi prosesi
Aktivlerin qiymetlendirilmesi prosesi, bir şirketin ya da şexsin aktivlerinin cari ve gelecek deyerini hesablamaq üçün istifade etdiyi metodlardır. Aktivlerin qiymetlendirilmesi prosesi aktivlerin xarakterine ve müddetine gore farklılaşa bilir. Mesele, madi daimi aktivlerinin qiymetlendirilmesinde amortizasiya, yeniden qiymetlendirme ve ya neto satış qiymeti metodlarından biri istifade edile bilir. Qeyri-madi daimi aktivlerinin qiymetlendirilmesinde ise gelir, maliyye ve ya bazar metodlarından biri istifade edile bilir.
Aktivlerin idare edilmesinin peşkarları ve qaydaları
Aktivlerin idare edilmesini heyata keçiren teşkilatlar
Aktivlerin idare edilmesini heyata keçiren teşkilatlar, bir şirketin ya da şexsin aktivleri ile bağlı olan bütün işlemleri planlayan, yerine yetiren ve nazorat eden teshkilatlardır. Aktivlerin idare edilmesini heyata keçiren teşkilatlar aktivleri ile bağlı olan bütün maraqlı terefleri koordinasiya etmelidir. Mesele, bir şirketin maliyye departamenti pul vesaitleri ile bağlı olan işlemleri idare etmelidir. Bir şirketin marketinq departamenti marka ile bağlı olan işlemleri idare etmelidir. Bir şirketin texniki departamenti avadanlıqlar ile bağlı olan işlemleri idare etmelidir.
Aktivlerin idare edilmesinin normativ bazası
Aktivlerin idare edilmesinin normativ bazası, bir şirketin ya da şexsin aktivleri ile bağlı olan bütün işlemleri qanunlara, standartlara ve qaydalara uyğun olaraq yerine yetirmesi üçün vacib olan hüquqi sənədlərdir. Aktivlerin idare edilmesinin normativ bazası aktivlerin xarakterine ve müddetine gore farklılaşa bilir. Mesele, madi daimi aktivler ile bağlı olan işlemler üçün vergi qanunları, emlak qanunları ve muhasibat standartları kimi normativ sənədlər istifade edile bilir. Qeyri-madi daimi aktivler ile bağlı olan işlemler üçün islahat qanunları, intellektual mülkiyyet qanunları ve marketinq standartları kimi normativ sənədlər istifade edile bilir.
Aktivlerin idare edilmesinin etik prinsipleri
Aktivlerin idare edilmesinin etik prinsipleri, bir şirketin ya da şexsin aktivleri ile bağlı olan bütün işlemleri adillik, şəffaflıq, cavabdehlik ve sadiqlik kimi dəyərlərə uyğun olaraq yerine yetirmesi üçün vacib olan ahlaki qaydalardır. Aktivlerin idare edilmesinin etik prinsipleri aktivlerin xarakterine ve müddetine gore farklılaşa bilir. Mesele, madi daimi aktivler ile bağlı olan işlemlerde bir şirket ya da şexs vergi ödəməli, emlak hüquqlarına riayet etmeli ve amortizasiya hesablamalarını düzgün aparmalıdır. Qeyri-madi daimi aktivler ile bağlı olan işlemlerde bir şirket ya da şexs islahat etmeli, intellektual mülkiyyet hüquqlarına riayet etmeli ve marka deyerini artırmalıdır.
Xülasə
Bu məqalədə aktivlər nədir və necə idarə edilir suallarına cavab vermeye çalışdıq. Aktivlər bir şirketin ya da şexsin malik olduğu maddi veyahut qeyri-maddi varlıqlardır. Aktivlere sahib olmaq ve onları idare etmek bir şirketin ya da şexsin gelir elde etmesine ve menfeet maksimallashdırmasına yardımçı olur. Aktivlere sahib olmaq ve onları idare etmek üçün aktivlerein tefleri ve novleri, aktivlerin idare edilmesinin meqsedleri ve usullari, aktivlerin idare edilmesinin peşkarları ve qaydaları kimi mövzuları bilmek lazımdır.
FAQ
Bu bölmədə aktivlere iliskin en çox verilen suallara ve onların cavablarına yer verilmiştir.
1. Aktivlere neçe nov var?
Aktivlere xarakterine gore madi ve qeyri-madi, müddetine gore daimi ve qısa müddetli olmaq üzere ikişer nov var.
2. Aktiv geliri nedir?
Aktiv geliri, aktivlere sahib olmaqdan veyahut onları istifade etmekden elde edilen gelirdir.
3. Aktiv dəyəri nedir?
Aktiv dəyəri, aktivlere sahib olmaqdan veyahut onları satmaqdan elde edilen dəyərdir.
4. Aktiv riski nedir?
Aktiv riski, aktivlere sahib olmaqdan veyahut onları istifade etmekden yaranan potensial itkilerdir.
5. Aktivlerein qiymetlendirilmesinde neçe metod var?
Aktivlerein qiymetlendirilmesinde madi ve qeyri-madi aktivler üçün fərqli metodlar istifade edilir. Madi aktivler üçün amortizasiya, yeniden qiymetlendirme ve ya neto satış qiymeti metodlarından biri, qeyri-madi aktivler üçün ise gelir, maliyye ve ya bazar metodlarından biri istifade edile bilir. 44f88ac181